Start Falcona Heavy

6 lutego odbył się pierwszy start rakiety Falcon Heavy. Jest to obecnie najcięższa rakieta będąca w użyciu. Zaprojektowana oraz skonstruowana została przez firmę SpaceX której założycielem jest miliarder Elon Musk.

Start Falcona Heavy Źródło: Wikipedia

Elon Musk urodził się w RPA w roku 1971. Jest założycielem firmy PayPal, oferującej usługi płatnicze w Internecie oraz przedsiębiorstwa motoryzacyjnego Tesla produkującego samochody z napędem elektrycznym. Ładunkiem najnowszej rakiety był właśnie jeden z modeli Tesli Roadster, będący prywatną własnością Muska.

Ładunek główny. Źródło: Space.com

Innymi ambitnymi projektami założyciela SpaceX są: The Boring Company, której celem jest drążenie tuneli w miastach i przeniesienie większości transportu pod ziemię oraz równie ambitny projekt Hyperloop czyli pociągi na poduszce powietrznej poruszające się w tunelu w którym będzie panować ciśnienie porównywalne z ciśnieniem marsjańskim. Kolej ta ma transportować podróżnych z prędkościami dochodzącymi do 1200 km/h, a w przyszłości zapewniać komunikację na powierzchni Marsa.

31 marca pojawiła się w Internecie animacja inspirowana życiem Elona Muska:

Firma SpaceX powstała w roku 2002. Głównym założeniem firmy jest minimalizacja kosztów lotów kosmicznych poprzez odzyskiwanie jak największej części pojazdów wysyłanych w kosmos. Aktualnie, poza Falconem Heavy, Elon Musk dysponuje rakietą wielokrotnego użytku: Falcon 9. Wersja Heavy powstała przez dodanie do powiększonego pierwszego stopnia wersji 9 dwóch rakiet bocznych będących również lekko przebudowaną wersją 9 (wzmocniono lotki stabilizujące lot). W wersji 9 odzyskiwany jest stopień pierwszy rakiety oraz owiewki osłaniające ładunek. W przyszłości odzyskiwany ma być również stopień drugi, który aktualnie spala się w atmosferze. Do odzyskiwania owiewek stosuje się spadochron oraz siatkę zamocowaną na statku.

Mr. Steven – statek z siatką do łapania owiewek. Źródło: techcrunch.com

Możliwości Falcona Heavy przewyższają wszystkie obecnie wykorzystywane rakiety. Jest w stanie dostarczyć ładunek o masie 54 400 kg na niską orbitę okołoziemską, 22 200 kg na orbitę geostacjonarną oraz 13 600 kg na orbitę Marsa. Masę pierwszego ładunku który miał podążyć w stronę Marsa ocenia się na około 1 400 kg.

W chwili startu 27 silników Merlin 1D wytwarzało łączny ciąg 22 819 kN. W kilka sekund po starcie 9 silników środkowego stopnia zmniejszyło ciąg, co umożliwiło ich dłuższą pracę. Po odrzuceniu rakiet bocznych ponownie zwiększono ich ciąg do maksymalnej wartości. Rakiety boczne planowo miały wylądować niedaleko historycznej wyrzutni LC-39A natomiast stopień środkowy, z powodu dłuższej pracy silników, miał łagodnie wylądować na bezzałogowej barce czekającej na oceanie.

Tak wyglądać miał planowany start oraz lądowanie rakiety.

28 grudnia rakieta została ustawiona na wyrzutni startowej aby przeprowadzić statyczny test silników. 20 stycznia pierwszy raz w historii uruchomiona 27 silników. Po kilku sekundach pracy z pełną mocą zostały wyłączone.

Elon Musk szacował szanse powodzenia startu Falcona Heavy na około 50%. W przypadku katastrofy kolejna próba miałaby odbyć się dopiero po roku. Kolejny start z ładunkiem 25 małych satelitów planowany jest w czerwcu tego roku. W tym roku wysłany ma być również satelita telekomunikacyjny ArabSat 6a.

6 lutego o godzinie 20:45 czasu uniwersalnego Falcon Heavy opuścił historyczną wyrzutnię LC-39A z której wcześniej startowały misje księżycowe Apollo oraz promy kosmiczne. Po 2 minutach i 29 sekundach wyłączyły się silniki rakiet bocznych, które cztery sekundy później oddzieliły się od pracującego nadal stopnia środkowego. Rakiety te po niecałych ośmiu minutach wylądowały na przylądku Canaveral.

Lądowanie rakiet bocznych. Źródło: Wikipedia

Nie powiodło się lądowanie na barce stopnia środkowego, który uderzył w wodę w odległości około 100 metrów od barki z prędkością około 500 km/h. Uszkodzeniu uległy silniki stabilizujące barkę. Na konferencji prasowej Elon Musk wyjaśnił, że nieudane lądowanie środkowego stopnia spowodowane było niewystarczającą ilością substancji TEA i TEB używanej do ponownego zapłonu silników. Substancje te to odpowiednio: trietyloglin i trietylobor. W czasie startu Falcona z wyrzutni substancje te pobierane są ze zbiorników znajdujących się na wyrzutni. Rakiety Falcon zawierają zbiorniki tych substancji wykorzystywane do ponownego zapłonu w trakcie opadanie rakiety. W przypadku zwykłego lotu Falcona 9 uruchamiany ponownie jest tylko jeden z jego silników. Z powodu zwiększonej masy i prędkości środkowego stopnia wersji Heavy uruchomione miały być trzy z dziewięciu silników co zakończyło się niepowodzeniem. Sam Musk podsumował usterkę w prostych słowach: „Wystarczy wziąć więcej paliwa”.

Ostatni stopień rakiety, posiadający jeden silnik Merlin 1D, uruchamiany był trzykrotnie. Po wprowadzeniu Tesli na orbitę okołoziemską uruchomiono go jeszcze w 28 minucie, co wydłużyło orbitę, oraz w 6 godzinie lotu. Ostatnie uruchomienie silnika zużyło resztę paliwa. Stopień ten wraz z Teslą opuścił pole grawitacyjne Ziemi i kieruje się w okolice orbity Marsa. Wstępnie określona orbita pierwszego samochodu w kosmosie ma peryhelium równe 0,986 au oraz aphelium równe 1,664 au. Przez cztery godziny trwała transmisja obrazu z kamer umieszczonych na tym stopniu rakiety.

Informacja, że ładunkiem pierwszej historycznej rakiety będzie samochód pojawiła się w grudniu 2017 roku na Twiterze Muska. Pasażerem kosmicznego samochodu został manekin Starman ubrany w skafander kosmiczny firmy SpaceX. Skafander tego typu ma być w przyszłości wykorzystywany przez astronautów wewnątrz pojazdów. Za szybą samochodu znajduje się mały samochodzik Tesla z miniaturowym Starmanem. Napis „Don’t panic!” umieszczony na ekranie Tesli nawiązuje do książki Douglasa Adamsa „Autostopem przez Galaktykę”. W schowku na rękawiczki znajduje się nośnik optyczny 5D, stworzony prze Arch Mission Fundation, o pojemności 360 TB na którym umieszczono trylogię „Fundacja” Isaaka Asimova, która zajęła na płycie około 3 MB. Elektroniczna płytka drukowana znajdująca się w pojeździe zawiera przesłanie dla obcych cywilizacji w formie napisu „Made on Earth by humans”. Tesla podróżuje przez Układ Słoneczny połączona nadal z ostatnim stopniem rakiety. Na podstawie do której jest przymocowana znajduje się płyta z wygrawerowanymi nazwiskami wszystkich osób biorących udział w projekcie. Ostatnią ciekawostką jest system dźwiękowy samochodu odtwarzający w pętli utwór Davida Bowie „Space Oddity”.

Nowy pojazd podróżujący do orbity Marsa otrzymał nazwę „TESLA ROADSTER/FALCON 9H” oraz oznaczenie Satellite Catalog Number 43205. Kolejny bliski przelot w okolicach Ziemi przewidywany jest w roku 2091. Prawdopodobieństwo zderzenia z Ziemią w czasie najbliższych trzech milionów lat oszacowano na 6%. Niestety promieniowanie kosmiczne prawdopodobnie poważnie uszkodzi opony samochodu, lakier oraz elementy wykonane z plastiku i skóry. Mniej odporne na zniszczenie są elementy wykonane z aluminium oraz szkła, pod warunkiem że nie trafi w nie mikrometeoryt.

Na koniec polecam krótki film podsumowując cały projekt: