Oddział PTMA w Chorzowie powstał w . Tworzyli go wtedy wyłącznie pracownicy Planetarium Śląskiego. Z tego Oddziału kandydował wieloletni późniejszy prezes Zarządu Głównego PTMA, ówczesny dyrektor Planetarium - doc. dr Józef Sałabun. Utworzenie Oddziału Towarzystwa wyłącznie z pracowników Planetarium rzutowało na program działalności oddziału, która w pełni pokrywała się z działalnością samego Planetarium. Od samego początku siedzibą Oddziału jest Planetarium Śląskie.

Pierwszym Prezesem Oddziału wybrano ówczesnego bibliotekarza placówki - Andrzeja Kubienia. Ustąpił on z tego stanowiska w , po konflikcie z ówczesną dyrekcją Planetarium Śląskiego.

Na Walnym Zebraniu Oddziału PTMA w Chorzowie, w dniu

Z czasem przybywało członków spoza Planetarium. Dla nich głównie organizowano różne spektakularne akcje związane z wydarzeniami i ważnymi rocznicami astronomicznymi i astronautycznymi. Do takich należały przykładowo akcje związane z wielką opozycją Marsa w roku , z obchodami 500 rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika, z osiągnięciami w astronautycznych badaniach Księżyca - szczególnie lotów misji Apollo, czy z pojawieniem się komety Kohoutka.

Dużym powodzeniem cieszyła się działalność sekcji instrumentalnej. W tym czasie na rynku brak było gotowych instrumentów astronomicznych. W zasadzie jedynym sposobem dojścia do własnego teleskopu było jego wykonanie sposobem amatorskim. Sekcję instrumentalną od początku istnienia naszego Oddziału prowadził znany w amatorskim środowisku astronomicznym Jan Palt. Miał dużą praktykę w prowadzeniu kursu szlifowania szkieł. Wcześniej prowadził kursy w Gliwicach, Rydułtowach i w Katowicach - w Pałacu Młodzieży. Dzięki niemu kurs taki udało się również zorganizować w Planetarium. W ramach pracy w sekcji instrumentalnej Oddziału niemal w każdą sobotę i niedzielę prowadził osobiście konsultacje dla wszystkich członków i sympatyków towarzystwa, którzy podejmowali się amatorskiego wykonania teleskopu. Dzięki tej pracy kilkunastu amatorów doszło do własnych instrumentów. Jan Palt sam wykonał ponad 100 różnych elementów optycznych, głównie zwierciadeł - obiektywów teleskopów, w tym prawie 10 obiektywów o średnicy 350 mm. Ma również w swym wspaniałym dorobku wykonanie kilkunastu kompletnych teleskopów. Do dzisiaj korzystają z nich liczni amatorzy i amatorskie organizacje astronomiczne. Swoimi doświadczeniami Jan Palt podzielił się w cyklu 6 artykułów o amatorskiej budowie teleskopów opublikowanych wspólnie z pracownikiem Planetarium Śląskiego mgr Markiem Szczepańskim w Młodym Techniku (1-6/1988).

Na skutek zmian w podziale administracyjnym kraju w został zlikwidowany Katowicki Oddział PTMA z siedzibą w prywatnym mieszkaniu jego zasłużonego wieloletniego Prezesa, Cezarego Janiszewskiego. Zarówno prezes Oddziału Katowickiego, jak i członkowie zaproponowali wtedy przejście do Chorzowskiego Oddziału. Wszyscy członkowie rozwiązanego Oddziału Katowickiego zostali więc wpisani na listę członków Oddziału w Chorzowie. Zasięg terytorialny działalności naszego Oddziału objął wtedy województwo katowickie z wyłączeniem miast Dąbrowa Górnicza i Gliwice, gdzie działały odrębne Oddziały Towarzystwa. W z inicjatywy nieodżałowanej pamięci znanego popularyzatora astronomii Stanisława Brzostkiewicza, członka rozwiązanego wcześniej (na wniosek Walnego Zebrania Członków) Oddziału w Dąbrowie Górniczej Oddział ten przekształcił się w Sekcję Oddziału Chorzowskiego. Kierownikiem Sekcji został wtedy Jerzy Legęza, jednak faktycznym organizatorem pracy Sekcji przez cały czas był S. Brzostkiewicz.

Wchłonięcie Oddziału Katowickiego, a później utworzenie Sekcji w Dąbrowie Górniczej spowodowało znaczną zmianę struktury członków Oddziału Chorzowskiego na korzyść członków spoza Planetarium. Ożywiły się w związku z tym formy działalności uwzględniające potrzeby takich uczestników spotkań. Do licznych prelekcji prowadzonych przez członków Oddziału w szkołach, bibliotekach, klubach zakładowych oraz okazjonalnych akcji związanych z ciekawymi wydarzeniami w astronomii i astronautyce oraz zawsze aktywnej działalności sekcji instrumentalnej doszły cykle referatów wygłaszanych na comiesięcznych zebraniach członków Oddziału w Chorzowie. Referaty te wygłaszali pracownicy Planetarium i zapraszani astronomowie z innych ośrodków. Od początku lat osiemdziesiątych ukształtował się następujący program spotkań:

  1. Zapoznanie z wyglądem aktualnego nieba, aktualnymi zjawiskami i wydarzeniami astronomicznymi w formie seansu pod sztucznym niebem planetarium.
  2. Przegląd aktualnej literatury astronomicznej (krajowej i zagranicznej) udostępnianej przez bibliotekę Planetarium ( z zagranicznych głównie: SKY and Telescope, Die Sterne, Rize Hvezd, Kozmos, W Mirie Nauki - rosyjskojęzyczna wersja Scientific American).
  3. Przegląd komputerowych programów astronomicznych.
  4. Wspólne obserwacje astronomiczne na tarasie planetarium i w planetaryjnym obserwatorium astronomicznym - przy sprzyjającej pogodzie (sobotnie spotkania rozpoczynały się o 17:00).
  5. Dyskusja i wymiana doświadczeń - głównie na temat budowanych teleskopów.

Pojawiło się też zapotrzebowanie na szkolne i międzyszkolne koła astronomiczne. Każdego roku co najmniej jedno takie koło było organizowane. W dokumentacji zachowało się pismo Marka Ledwonia, obecnego aktywnego naszego członka , który w pytał o warunki wstąpienia do takiego koła. Ramowy program pracy kół obejmował pogadanki, zajęcia praktyczne prowadzone pod planetaryjnym niebem, pokazy i obserwacje prowadzone w obserwatorium astronomicznym, zajęcia prowadzone w pracowniach Planetarium (heliofizycznej, służbie czasu, sejsmologicznej i meteorologicznej). W czasie roku szkolnego spotkania uczestników kół odbywały się raz w tygodniu.

Sobotnie spotkania członków odbywają się do dzisiaj, tyle tylko, że w godzinach porannych i w nieco zmodyfikowanej formie. W sali audiowizualnej planetarium spotykają się z planetaryjnymi astronomami, dzielą się rezultatami swoich fotograficznych obserwacji astronomicznych, dyskutują na temat aktualnych wydarzeń, od czasu do czasu przeglądają też literaturę. Mają własne teleskopy z czasów, kiedy samodzielne ich wykonanie było jedyną drogą dojścia do własnego instrumentu. Mają też teleskopy nabyte w znanej żywieckiej firmie UNIWERSAŁ, która podczas swojego startu też korzystała z porad nieocenionego Jana Palta.


Historia napisana została przez dra Henryka Chrupałę,
wieloletniego prezesa Oddziału zmarłego w .